Czy wiesz, że…?

Ten wpis poświęcę ciekawostkom związanym z ogólnymi informacjami oraz maściami i rasami koni.

Czy wiesz, że…? INFORMACJE OGÓLNE

• konie mają bardzo wyczulony węch, słuch i wzrok, ich uszy mogą obracać się o 180 stopni. Widzą dużo więcej niż my, jedyne miejsce w którym posiadają tak zwany martwy punkt to wąski trójkąt centralnie przed (między oczami) i za sobą (za zadem/ogonem). Najprawdopodobniej mają problemy z rozróżnieniem ciemnych barw.
• wałach to wykastrowany ogier, czyli samiec konia. Klaczą nazywamy samicę.

  

• kucyk to dorosły koń o niewielkim wzroście, źrebak natomiast to młody, niedawno urodzony koń.
• przeciętnie konie żyją około 25-30lat; najstarszy koń – Old Billy – żył 62 lata.
• najmniejszy koń świata w chwili, gdy się urodził ważył 2,7kg i mierzył 35,5cm
• najwyższy koń na świecie, rasy Shire – Sampson – mierzył 215cm w kłębie (tak zawsze mierzona jest wysokość konia, jest to najwyżej położony nieruchomy punkt u konia
• rekord skoku konia wynosi 2,47m, podczas zawodów w 1949roku.
• najdłuższy skok nad przeszkodą wodną to około 8,25m.
• największa ilość wygranych gonitw – 350 zwycięstw w ciągu 13lat, kłusak Goldsmith Maid
• woltyżerka – dziedzina jeździectwa w której jeźdźcy wykonują ćwiczenia akrobatyczne na poruszającym się koniu. Najwyższą piramidę na koniu wykonali 3 cyrkowcy (jeden nad drugim) w 2011roku.

Czy wiesz, że…?  MAŚCI I RASY

• maści koni jest bardzo wiele, co najprawdopodobniej spowodowane jest ich udomowieniem. Dzikie konie miały podobne, jednolite umaszczenie dostosowujące się do otoczenia ich bytowania.
• wyróżniamy trzy typy koni: kucyki do , konie gorącokrwiste (lekkie, zdolne do skoków i szybkiego biegu) oraz zimnokrwiste (ciężkie, masywne, z przeznaczeniem do ciągnięcia wozów, bryczek)
• maści możemy podzielić na podstawowe (siwe, kare, kasztanowate i gniade), rozjaśnione (izabelowate, bułane, jelenie, srebrne, perłowe, kremowe, szampańskie) oraz wzory białej sierści (srokate, tarantowate, dereszowate).
• niektóre rasy koni np. fryzyjskie charakteryzują się tylko karym umaszczeniem (nie jest spotykane żadne inne); w przypadku większości znanych nam ras występują konie różnych maści.
• konie maści siwej rodzą się ciemno umaszczone z wiekiem jaśnieją (więcej na ten temat w innym moim poście – http://konie-jeździectwo-hodowla.prv.pl/masci-koni/)
• konie mogą mieć błękitną tęczówkę oka, spowodowane to jest niedoborem melaniny. Nie wpływa to negatywnie na widzenie, za to pięknie wygląda.
• kucyki szetlandzkie (najmniejsze na których można jeździć) – nie spotyka się maści tarantowatej, ponieważ ich charakterystyczną cechą jest bujna grzywa i ogon, natomiast przy tej maści grzywa i ogon są bardzo słabe i cienkie.
• koń Przewalskiego to jedyna rasa której nie udało się udomowić.
• kucyki falabella to najmniejsza rasa koni na świecie, nie można na nich jeździć.
• niektóre konie posiadają pręgę idącą od końca grzywy, wzdłuż kręgosłupa aż do ogona, niektóre mają również dwukolorową grzywę

  

  (charakterystyczna dla maści myszatej i bułanej oraz dla koni fiordzkich)

Ciekawostki, a przy okazji mały informator dotyczący zdrowia, budowy konia i żywienia.

Czy wiesz, że…? ZDROWIE I BUDOWA

• zęby –  źrebaki posiadają zęby mleczne, a pełne uzębienie pojawia się dopiero około 9 miesiąca życia. Dorosły osobnik posiada 36-40

  

  zębów. Rosną one i ścierają się (przez jedzenie) przez całe życie, jednak czasem trzeba im pomóc. Wykonuje się wtedy zabieg tarnikowania, czyli wyrównywaniu krawędzi zębów. Dzięki nim można również określić wiek konia – z wiekiem ich kształt znacznie się zmienia. Co ciekawe

• kopyta – z definicji rogowe wytwory naskórka, które chronią ostatnie „palce”. Z zewnątrz bardzo twarde, jednak od strony wewnętrznej (ale nie tylko) podatne na uszkodzenia. Żeby ograniczyć ścieranie się i przy tym niszczenie kopyt podkuwa się je. Zajmuje się tym wykwalifikowany kowal, który potrafi dobrać odpowiedni rozmiar, kształt i rodzaj podkowy do potrzeb i sposobu w jaki wykorzystywany jest koń. Zdarzają się też konie z podkowami ortopedycznymi. Bardzo ważne jest dokładne czyszczenie kopyt, ze szczególną uwagą na strzałkę, które zapobiegnie wielu ciężkim chorobom.
• ogon i grzywa – rosną (dosyć długo, szczególnie ogon) przez całe życie, dlatego warto je przycinać bądź w przypadku grzywy przerywać. W końskim ogonie patrząc od nasady znajduje się kość, umożliwiająca machanie nim i np. odganianie się od much w upalne dni. Podczas zawodów jeździeckich można zauważyć konie z wplecionymi w grzywę i ogon czerwonymi wstążkami, co oznacza, że koń nie toleruje obcych koni, może kopnąć (ogon) lub ugryźć (grzywa).
• ciąża – trwa około 12 miesięcy; bardzo rzadkim zjawiskiem są końskie bliźniaki, jeżeli już się zdarzy albo jedno z nich umiera już w brzuchu matki albo występuje wiele problemów zdrowotnych.
• źrebaki – niedawno narodzone małe konie, po około godzinie po porodzie wstają na nogi i uczą się chodzić. Konie to ssaki, dlatego przez około pół roku piją mleko matki. Po tym czasie można je od niej odstawić – są już na tyle duże, by zaczynać samodzielne życie.
• sierść i skóra – zawsze na zimę włosy rosną dłuższe, przez co koń nie marznie, wraz z nadejściem wiosny stopniowo wypadają. Można ją golić, jednak podczas zimy konieczne jest zakładanie koniom różnego rodzaju derek, czyli takich kocy/kurtek dla koni. Ważne jest dokładne czyszczenie całej sierści, w przypadku koni siwych często zdarzają się brudne żółto-brązowe plamy, które z łatwością schodzą po użyciu suchego szamponu do siwych koni lub po zwykłej kąpieli (niektóre konie uwielbiają wodę, kąpanie i można z nimi pływać w jeziorach czy wchodzić do morza). Co ciekawe konie mogą mieć skórę w dwóch kolorach – ciemno-szarej/czarnej lub jasnoróżowej. Konie siwe przeważnie posiadają ciemną skórę, widoczna jest ona dobrze wokół oczu i chrap.
• kończyny – bardzo częste u koni są kontuzje nóg, które często na krótszy bądź dłuższy czas uniemożliwiają koniom pracę, a zdarza się, że wykluczają całkowicie ze sportu. Dlatego bardzo ważne jest dokładne czyszczenie kopyt i reagowanie na każdą kulawiznę. Co ciekawe dopiero niedawno odnotowano pierwszy w Polsce przypadek stworzenia ortezy części nogi i kopyta dla konia. Dla ciekawych podrzucam link – http://rzeszow.wyborcza.pl/rzeszow/7,34962,24541382,pierwszy-w-polsce-kon-z-proteza-nogi-wykonali-ja-specjalisci.html?disableRedirects=true

Czy wiesz, że…?  ŻYWIENIE

• konie jedzą dwa rodzaje paszy – objętościową i treściwą
• objętościowa – siano, słoma, trawa pastwiskowa
• treściwa (energetyczna) – owies, kukurydza, jęczmień, otręby pszenne
• dodatkowo koniom, które tego potrzebują (np. zaźrebione klacze, źrebaki, konie stare, czy sportowe) podaje się różnego rodzaju mieszanki paszowe czy musli. Bardzo ważne jest odpowiednie dostosowanie rodzaju pożywienia i jego ilości do wielkości, wieku, charakteru i trybu pracy naszego konia.
• zawsze należy pamiętać żeby zmniejszać dawki jedzenia w przypadku zmniejszenia ilości godzin pracy konia (nietrzymanie się tej zasady może doprowadzić do bardzo groźnych chorób!)
• jako dodatek dobry dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego konia jest mesz, który można podawać maksymalnie 2-3 razy w tygodniu (nie codziennie – może doprowadzić do przebiałkowania konia!), idealnie nada się dla słabszych koni w czasie rekonwalescencji. Jest to ciepła „zupa” składająca się podstawowo z siemienia lnianego (około 1,5 / 2 miarki), otrębów (około 2 miarki),
  i owsa (w zależności od potrzeb 1/2/3 miarki, można np. dać więcej otrąb, mniej owsa), można dodać sól kuchenną lub zioła, owoce. Na początku należy zagotować siemię, wlej do wiadra z owsem i otrębami, zalej wrzątkiem i wymieszaj. Pozostaw na 2-4 godziny i smacznego. 😀
• konie oczywiście bardzo lubią też smakołyki, można podawać im jabłka, buraki, marchewki, niektóre lubią banany. Chleb musi być czerstwy, czyli wyschnięty, bardzo twardy (nigdy spleśniały!). Nie należy przesadzać z kostkami cukru, wpływa podobnie jak na ludzkie zęby.
• bardzo ważna uwaga! – nigdy nie karm cudzych, nieznanych Ci koni! Przede wszystkim dlatego, że nie wiesz czy ten konkrety koń nie jest w trakcie jakiegoś leczenia albo przez operacją i niewolno jeść mu jakiś konkretnych produktów. Oprócz tego w naturalnym środowisku koń omija trujące rośliny, z ręki człowieka przez łapczywość, nieuwagę zje (doprowadzić może to nawet do śmierci).